27 września ruszyli PsychoAKTYWNI – akcja Samorządu Uczniowskiego IV Liceum Ogólnokształcącego im. Komisji Edukacji Narodowej w Poznaniu. Jest to projekt profilaktyczno-edukacyjny mający na celu ukazanie różnych metod zapobiegania uzależnieniom, samo zjawisko przedstawiając w sposób neutralny i kompleksowy.
Tę akcję SU zrealizował w ramach, współfinansowanego ze środków budżetowych Poznania, projektu Fundacji ReStart Mój Wybór. Zakłada on, że najlepszą drogę dotarcia do młodzieży odnajdzie właśnie młodzież. Czy jest tak w praktyce?
Całość opiera się na cyklu czterech podcastów, nagranych w studiu Radia Afera i opublikowanych na Spotify. Do rozmów SU zaprosił starannie dobranych gości, w gronie których znaleźli się: Staś Szpineta, który zmagał się z uzależnieniem, cenione przez uczniów IV LO, szkolne psycholożki, sędzię Sądu Okręgowego w Poznaniu oraz przedstawiciela Społecznej Inicjatywy Narkopolityki (SIN).
Wyglądałem jak człowiek, który jest w połowie żywy
W pierwszym z podcastów mieliśmy okazję wysłuchać historii S. Szpinety. Opowiedział on, kiedy po raz pierwszy zetknął się z narkotykami. Przyznał, że zauważył w nich pewną odskocznię od normalności. W trakcie rozmowy wskazał też na fakt, że trudno jest określić okres uzależnienia, gdy się nie wie, kiedy dokładnie zaczęło się być uzależnionym.
Staś opowiedział również o momencie, w którym zauważył, że faktycznie potrzebuje specjalistycznej pomocy oraz o przebiegu swojej terapii. Poruszył kwestię głodów narkotykowych, ich objawów i sposobów radzenia sobie z nimi. Na koniec wywiadu zwrócił się wprost do słuchaczy słowami: Weźcie przykład ze mnie i… nie warto. Nie warto eksperymentować, zaczynać. […] jak już jest się uzależnionym, to jest się uzależnionym przez całe życie… i droga wyjścia z tego jest dosyć ciężka. […] A jeśli ktokolwiek by czuł, że ma problem, to po prostu mówcie o tym […] szczerze […] sami z tego nie wyjdziecie, a my potrzebujemy ludzi, żeby sobie pomagać.
Ten nieszczęsny układ nagrody
W drugiej części projektu przedstawiciel SU rozmawiał z psycholożkami IV LO w Poznaniu, prof. Karoliną Kręglewską oraz prof. Joanną Dziadkiewicz. Opowiedziały one o tym, dlaczego nastolatkowie w ogóle sięgają po narkotyki. Wytłumaczyły, że jest to kwestia złożona, że osoba uzależniona nie zachorowała dlatego, że wstała rano i powiedziała: „od dziś podejmuję taką decyzję, iż będę się zalewać w trupa codziennie”. Profesorki podkreślają, że za decyzją o wzięciu narkotyków stać może wiele czynników, takich jak silny stres czy presja ocen.
Substancje psychoaktywne różnie działają na różnych ludzi […] – wskazują i kontynuują: „to nie jest tak zero-jedynkowo, że wezmę i poczuję się lepiej”. Jak się okazuje, również samoocena bardzo często jest przyczyną brania substancji psychoaktywnych, jest też ich skutkiem. Jak mówią, „bardzo często ta samoocena, niska samoocena zaprasza do tego, żeby poszukać czegoś, co mnie oderwie od samego siebie, czegoś, co […] spowoduje, że to moje samopoczucie […] będzie lepsze.
Zdaniem psycholożek, początkowo rzeczywiście to działa, jednak jest to wrażenie bardzo chwilowe, ulotne. „Gdy przestajemy być pod wpływem substancji psychoaktywnej, wracamy do punktu wyjścia, w którym jest jeszcze gorzej, niż było przed wzięciem narkotyku.
Rozmawiano również o możliwościach wspierania bliskich w walce z nałogiem oraz jak je w ogóle rozpoznać – zarówno u bliskich, jak i u siebie. Nie są to jednak jedyne kwestie, jakie poruszyły prof. K. Kręglewska i prof. J. Dziadkiewicz. Opowiedziały również o tym, jak układ nagrody może stać się przeszkodą w walce z nałogiem oraz o – niestety, wciąż powszechnym – zjawisku stygmatyzacji osób uzależnionych w społeczeństwie.
Obowiązek moralny, a obawa o własne konsekwencje
W najkrótszym podcaście, lecz równie ważnym jak pozostałe, sędzia Anna Mikołajczak opowiedziała o prawie narkotykowym w Polsce i na świecie oraz o różnicach między konsekwencjami za posiadanie a za rozprowadzanie substancji psychoaktywnych. Tłumaczyła również, dlaczego warto współpracować z policją po tym, jak znaleziono u nas, bądź w naszym gronie, narkotyki oraz o moralnym obowiązku, jakim jest pomoc każdej osobie, jeśli widzimy, że jej stan nie rokuje na poprawę. Powinniśmy również, w miarę możliwości, przekazać lekarzowi informację o substancjach psychoaktywnych, jakie zażyła osoba poszkodowana. To stanowi o tym, jaki lek natychmiast trzeba podać, żeby skutki zażycia narkotyków nie były nieodwracalne.
Edukacja ≠ zachęcanie do brania
Gościem ostatniego podcastu PsychoAKTYWNYCH był Krzysztof Szejner, przedstawiciel Społecznej Inicjatywy Narkopolityki. W wywiadzie mówił on czym właściwie zajmuje się CIN, opowiedział również o skutkach polityki „dziękuję, nie biorę” oraz o organizowanych akcjach profilaktycznych.
Sporą część rozmowy przeznaczono na wyjaśnienie pojęcia redukcji szkód. Jak mówi o niej K. Szejner, „to alternatywa dla prohibicji, czyli jeśli nie zakazy, nakazy, wrzucanie do więzienia i rozliczanie z tego, że ktoś coś spożywa/spożył/ma, to musimy wymyślić coś innego. […] powstało […], alternatywne podejście […], które polega na tym, żeby nie rozliczać osoby z tego co robi, tylko pomóc podejmować właściwe decyzje dla niej.„
Wszystkie podcasty PsychoAKTYWNYCH znajdziecie na Spotify IV LO (4 Strefa), warto również zajrzeć na Instagrama projektu (@psychoaktywni_projekt), który z każdym dniem zdobywa kolejnych, zainteresowanych inicjatywą, obserwujących. Znajdziecie na nim grafiki edukacyjne oraz zajawki, zrealizowane w formie animacji przez utalentowane artystki i artystę.
Znajomość ciekawa i wartościowa
Projekt został bardzo dobrze odebrany przez społeczność Czwórki oraz młodzież spoza jej murów, co potwierdza główne założenie projektu Mój Wybór. Jest to również najlepsza recenzja pracy, którą w jego realizację włożyli członkowie SU. Gorąco zachęcam do bliższego poznania PsychoAKTYWNYCH, jeśli jeszcze nie mieliście ku temu okazji. Gwarantuję, że będzie to znajomość niezwykle ciekawa i wartościowa, o której długo nie zapomnicie.
Dodaj komentarz